Recenzja Caput Mortum - Dziwne i klimatyczne zejście do średniowiecznego horroru

Caput Mortum, opracowana przez WildArts Games i wydana przez Black Lantern Collective, to nowa pierwszoosobowa gra grozy, która wyróżnia się mniej dzięki wysokiej jakości oprawie wizualnej lub intuicyjnym systemom, a bardziej dzięki celowej niezręczności. Wydana 27 sierpnia 2025 roku, w skromnej cenie, obejmuje średniowieczne motywy, ekscentryczny design i niekonwencjonalne sterowanie, tworząc klaustrofobiczne, niezapomniane wrażenia.

W swojej recenzji na PC Gamer, Ted Litchfield opisał Caput Mortum jako grę, która wznosi się na wyżyny właśnie ze względu na celowe tarcie. Podkreślił, że niezręczny schemat sterowania w grze, częściowo inspirowany dungeon crawlerem King's Field firmy FromSoftware sprzed serii Dark Souls, staje się częścią horroru. Zamiast polegać na nowoczesnej płynności, gracze patrzą w lewo i w prawo za pomocą spustów, przechylają się w pionie za pomocą bumperów i kontrolują swoją rękę osobno za pomocą prawego drążka analogowego. Litchfield argumentował, że ta celowa nieporadność sprawia, że gracz czuje się bezbronny w sposób, w jaki nie potrafią tego dopracowane systemy, zapewniając napięcie, slapstickową frustrację i horror w równym stopniu.

Caput Mortum rozgrywa się w rozległej wieży alchemicznej, która skrywa labiryntowe podziemne lochy. Jej otoczenie jest przesiąknięte średniowiecznym mistycyzmem i wpływami renesansu, skłaniając się bardziej ku atmosferze "Imienia róży" Umberto Eco niż eskapizmowi fantasy Dungeons & Dragons. W miarę jak gracze schodzą poziom po poziomie, łączą eksperymenty alchemików poprzez rozproszone wpisy w dziennikach i opowieści środowiskowe. Wśród najbardziej uderzających szczegółów gry znajdują się obrazy stworzone przez wielkich mistrzów zestawione z prymitywnymi imitacjami, co jest dowodem na to, że homunkulusy uczono naśladowania sztuki. Niepokojąca sugestia, że te stworzenia tęsknią za człowieczeństwem, dodaje warstwy tragedii do ich groteskowych projektów.

Atmosfera odgrywa kluczową rolę w oddziaływaniu Caput Mortum. Gra opiera się na projektowaniu środowiska, manipulacji dźwiękiem i własnych dziwactwach sterowania, aby wzmocnić uczucie dezorientacji i strachu. Klaustrofobiczne korytarze, słabo oświetlone komnaty i niesamowite urządzenia alchemiczne tworzą poczucie niepokoju, które utrzymuje się przez cały czas gry. Same potwory skłaniają się raczej w stronę niesamowitości niż czystego przerażenia, a wysokie na osiem stóp homunculi - niekształtne, podobne do gliny istoty z wyłupiastymi oczami i krzywym uśmiechem - stają się nieoficjalnymi maskotkami gry. Rozmycie ekranu i przeszywające sygnały dźwiękowe, gdy zbliżają się wrogowie, zwiększają ich zagrożenie, a ich dziwność sprawia, że pozostają w pamięci na długo po spotkaniu.

Walka w Caput Mortum wydaje się celowo niezgrabna, czerpiąc z rytmu stop-and-start znanego graczom starszych dungeon crawlerów lub wczesnych tytułów z serii Elder Scrolls. Spotkania polegają na tasowaniu się w tę i z powrotem w wymianach wręcz, ale niezręczność systemu wzmacnia motyw podatności gry na ataki. Nie wszystkich przeciwników można pokonać; więksi, unikalni wrogowie zamiast tego wymagają rozwiązań przypominających łamigłówki przy użyciu mechaniki manipulacji rękami. Jednym z wyróżniających się momentów jest homunkulus na poziomie szkolnym, który domaga się gry w naśladowanie, zmuszając gracza do kopiowania jego gestów dłoni lub grożąc brutalną śmiercią. Spotkania te równoważą horror z nieoczekiwanym humorem, pokazując, jak gra wykorzystuje swoje systemy do tworzenia nowych opowieści.

Zagadki odgrywają stałą rolę w całym zejściu, często powiązane z symbolami alchemicznymi lub kosmologią epoki renesansu. Choć nie są przesadnie skomplikowane, nagradzają uważną obserwację i dedukcję. Co ważne, Caput Mortum unika ciężkich podpowiedzi, zamiast tego pozwalając graczom na samodzielne łączenie wskazówek środowiskowych. Brak towarzysza prowadzącego lub oczywistych podpowiedzi sprawia, że gra skupia się na interpretacji gracza, wzmacniając zanurzenie w tajemniczym świecie.

Pomimo całej swojej ambicji, Caput Mortum nie jest przesadnie mile widziane. Jego stosunkowo krótki czas działania kończy się, zanim jego systemy i potwory stracą swój wpływ. Litchfield zauważył, że gra pozostawiła w nim pragnienie więcej, ale pochwalił jej tempo i decyzję, by sztucznie nie przedłużać rozgrywki. Przy cenie 11,99 USD jej długość wydaje się odpowiednia, zachowując równowagę między treścią a powściągliwością.

Tożsamość Caput Mortum polega na odmowie dostosowania się do współczesnej dostępności i oczekiwań gatunku. Dziwaczne sterowanie, średniowieczna alchemia i groteskowe, ale tragiczne potwory tworzą charakterystyczną mieszankę horroru i atmosfery, rzadko spotykaną na dzisiejszym rynku. Może to frustrować tych, którzy szukają płynnej, intuicyjnej mechaniki, ale dla graczy gotowych zaakceptować jej ekscentryczność, oferuje niezapomniane zejście do średniowiecznego koszmaru.

Caput Mortum na Steam jest tutaj.